Menu

Gospodarka Mongolii

Przegląd gospodarczy

Mongolia charakteryzuje się umiarkowanym wzrostem gospodarczym, na który wpływają wysoka inflacja, zakłócenia w handlu, utrudnione warunki finansowania zewnętrznego oraz złożone czynniki geopolityczne.

Jak podaje Azjatycki Bank Rozwoju, gospodarka Mongolii wzrosła o 2,3% w 2022 roku – więcej niż 1,4% w roku wcześniejszym; w 2023 r. przewidywano przyspieszenie do 5,6% dzięki rosnącemu popytowi krajowemu, inwestycjom i odbudowie przemysłu, rolnictwa oraz sektora usług.

Główne ryzyka dla tych prognoz to przedłużone zamknięcia przejść granicznych z Chinami i Rosją, potencjalne zakłócenia w handlu oraz wpływ wojny na Ukrainie na bilans płatniczy i budżet państwa.

-> Raport makroekonomiczny 

Najnowsze działania

Wielki Churał Państwa przyjął w 2021 roku „Nową Politykę Odnowy Gospodarczej”, której celem jest pobudzenie gospodarki w czasie pandemii, wzmocnienie niezależności ekonomicznej kraju, stworzenie warunków do realizacji długoterminowej strategii rozwoju Mongolii „Wizja 2050”, a także rozwiązanie istniejących barier rozwojowych. 

Nowa Polityka Odnowy Gospodarczej obejmuje sześć filarów: porty graniczne, energetyka, industrializacja, rozwój miast i obszarów wiejskich, rozwój ekologiczny oraz efektywność państwa. Zawiera także listę projektów rozwojowych mających bezpośrednio przeciwdziałać tym wyzwaniom oraz nowelizacje 28 ustaw i wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych dla ich realizacji. Pierwszy etap wdrożenia Nowej Polityki Odnowy Gospodarczej będzie wymagał 57 bilionów tugrików, a całość 100-120 bilionów tugrików. Oczywiste jest, że państwo nie jest w stanie sfinansować wszystkich projektów samodzielnie, dlatego oczekujemy współpracy z inwestorami prywatnymi. Prognozujemy, że dochód narodowy na mieszkańca podwoi się w ciągu 10 lat wdrażania Nowej Polityki Odnowy Gospodarczej. Zakładamy utrzymanie 6% tempa wzrostu w długim terminie oraz wzrost partycypacji siły roboczej do 65%.

Rząd Mongolii, jako kraj oparty na zasobach naturalnych, zdecydował, aby spółka Erdenes Mongol LLC pełniła rolę Funduszu Narodowego Bogactwa. Ma on na celu właściwy podział zysków z surowców naturalnych i ich przeznaczenie na rozwój gospodarczy kraju oraz dobrobyt mieszkańców w formie oszczędności i wzrostu.

-> legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16530635530451

Ponadto, rząd dąży do wsparcia odbudowy gospodarki po pandemii COVID-19, zapraszając krajowych i zagranicznych inwestorów do współpracy, jednocześnie utrzymując niski poziom zakażeń. Ogólnokrajowa kampania szczepień rozpoczęła się w lutym 2021 roku i na dzień 11 czerwca 2022 roku 79,2% mieszkańców Mongolii otrzymało pełną dawkę szczepionki, ponad 32% przyjęło dawki przypominające.

Polityka pieniężna: podwyższenie stopy procentowej

Komitet Polityki Monetarnej Banku Mongolii podczas zaplanowanych posiedzeń w dniach 20 i 22 czerwca 2022 roku, biorąc pod uwagę aktualną sytuację gospodarczą i rynków finansowych oraz prognozy krajowe i międzynarodowe, postanowił podnieść główną stopę procentową o 1 punkt procentowy do poziomu 10%. 

Roczna inflacja osiągnęła 15,1% w skali kraju i 16,2% w Ułan Bator według stanu na maj 2022 r. Wzrost cen paliw, żywności oraz towarów importowanych był głównym czynnikiem tych zmian. W szczególności, ceny paliw krajowych wzrosły wskutek podwyżki cen ropy na światowych rynkach, a skoki cen żywności, zwłaszcza w ostatnich dwóch miesiącach, wyjaśnia się opóźnieniami logistycznymi i zakłóceniami w dostawach, prowadzącymi do wyższych kosztów produkcji i transportu. Wzrost cen importowanych towarów napędzany przez inflację zagraniczną i zmiany kursowe przekłada się na podwyżki innych produktów krajowych. Efekty tych czynników prawdopodobnie utrzymają się także w kolejnych kwartałach, co odwleka stabilizację inflacji w ramach celu banku centralnego. 

Mimo ograniczonego eksportu węgla i ropy naftowej, spowodowanego restrykcjami granicznymi, w sektorach handlu, usług i podatków netto odnotowano poprawę, co wsparło wzrost gospodarczy. Konsumpcja gospodarstw domowych po 5 kolejnych kwartałach spadków zaczęła odbudowywać się w pierwszym kwartale roku i przyczyniła się do wzrostu popytu krajowego. W tym roku przewidywany jest spadek produkcji w sektorze górniczym ze względu na niższy popyt zewnętrzny i problemy na granicach, natomiast pozagórnicze sektory będą się dalej odbudowywać dzięki łagodzeniu ograniczeń pandemicznych i poprawie popytu krajowego.

Oczekiwania inflacyjne są przede wszystkim stymulowane czynnikami zewnętrznymi i negatywnymi skutkami napięć geopolitycznych, a deficyt bilansu płatniczego się pogłębia w wyniku ograniczonego eksportu węgla oraz zwiększonych wydatków importowych na skutek wzrostu cen zewnętrznych. Dlatego Komitet Polityki Monetarnej postanowił podnieść główną stopę procentową, aby ustabilizować oczekiwania inflacyjne w średnim okresie, zadbać o równowagę zewnętrzną i krajową na odpowiednim poziomie oraz utrzymać względny popyt na togrog w środowisku rosnących stóp referencyjnych na świecie. 

Bank Mongolii podejmie dalsze działania zgodnie z rozwojem gospodarczym, inflacją, ograniczeniami podażowymi oraz stanem relacji międzynarodowych. -> mongolbank.mn/news.aspx?id=3011&tid=2

Raport ratingowy

S&P Global Ratings potwierdził długoterminowe i krótkoterminowe ratingi kredytowe Mongolii na poziomie „B”, z perspektywą stabilną. Ratingi uwzględniają słabą kondycję gospodarczą kraju oraz sytuację fiskalną i płatniczą. Ratingi mogłyby zostać podniesione, jeśli szybki rozwój dwóch dużych kopalni – Oyu Tolgoi i Tavan Tolgoi – znacząco przyspieszy wzrost gospodarczy, poprawi kondycję fiskalną i zewnętrzną Mongolii bardziej niż obecnie zakładano. Z drugiej strony, ryzyko obniżenia ratingu wystąpiłoby, gdyby płynność zewnętrzna kraju wyraźnie się pogorszyła. -> mongolbank.mn/news.aspx?tid=1&id=3031

Z kolei Fitch Ratings 8 czerwca 2022 potwierdziła rating kredytowy Mongolii na poziomie „B”, z perspektywą stabilną – ratingi opierają się na mocnych wskaźnikach zarządzania i dochodu per capita w porównaniu z innymi krajami tej kategorii, i na korzystnych prognozach wzrostu średnioterminowego. Głównymi ograniczeniami są duże uzależnienie od zewnętrznego finansowania, wąska baza gospodarcza skoncentrowana na eksporcie surowców do Chin i okresowe wahania polityczne. Spodziewany jest stopniowy powrót do normalności na granicach z Chinami w 2023 roku, ale dalsze ryzyko może się pojawić, jeśli zakłócenia handlowe będą się przedłużać. Efekty globalne wojny na Ukrainie oraz zakłócenia w łańcuchach dostaw pogarszają realne dochody i konsumpcję prywatną. Fitch prognozuje przyspieszenie wzrostu PKB Mongolii do 6,3% w 2023 roku i 6,8% w 2024 roku, wraz ze słabnącym wpływem zakłóceń handlowych i wojny. Przewiduje także ograniczenie deficytu fiskalnego do 3,7% PKB w 2023 roku (z 4,4% w 2022 roku) w wyniku silniejszego wzrostu dochodów budżetowych. Zakłada się, że ogólny dług publiczny pozostanie wysoki – 65,3% PKB na koniec 2022 roku – co jest zgodne ze średnią tej kategorii ratingowej. Oczekiwany jest jednak jego stopniowy spadek w średnim okresie.  -> fitchratings.com/research/sovereigns/mongolia-08-06-2022

Handel zagraniczny

W pierwszej połowie 2022 roku Mongolia handlowała z 145 krajami – obroty osiągnęły wartość 9,25 miliarda USD, co oznacza wzrost o 25,6% w porównaniu do 2021 roku. Eksport przewyższył import o 1,36 mld USD, dając dodatni bilans obrotów.

EKSPORT

Łączna wartość wszystkich wyeksportowanych towarów i surowców wynosi 5308,3 mln USD, co oznacza wzrost o 29,1% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku.

Wartość produktów mineralnych wzrosła o 1047,7 mln USD, czyli o 30,9%, eksport tekstyliów i artykułów tekstylnych wzrósł o 16,3 mln USD, czyli o 6,6%, tworzyw sztucznych i gumy oraz artykułów z nich wykonanych wzrósł o 1,6 mln USD, czyli 21,7-krotnie, a eksport pereł naturalnych lub hodowlanych, kamieni szlachetnych lub półszlachetnych wzrósł odpowiednio o 295,9 mln USD, czyli 2,3-krotnie.

99,1% wyeksportowanych produktów mineralnych w pierwszych 6 miesiącach 2022 r. stanowiły węgiel, koncentrat miedzi, koncentrat molibdenu, fluoryt, rudy żelaza, rudy cynku i koncentraty oraz ropa naftowa. W porównaniu z 2021 r. eksport węgla spadł o 1206,2 tys. ton, łączna kwota wzrosła o 1332,9 mln USD, a średnia cena graniczna wzrosła o 181,3 USD. 87,9% węgla zostało wyeksportowane do Chin. W porównaniu z rokiem 2021 eksport koncentratu miedzi wzrósł o 132,9 tys. ton, a łączna wartość wzrosła o 277,8 mln USD, podczas gdy średnia cena graniczna spadła o 8,2 USD. 100,0% eksportowanego koncentratu miedzi trafiło do Chin.

Mongolia eksportowała towary do 57 krajów zagranicznych, z czego 82,4% do Chin, 9,2% do Szwajcarii, 4,5% do Singapuru i 1,4% do Republiki Korei. Wymienione kraje stanowią 97,6% całkowitego eksportu.

IMPORT

Łączna wartość importowanych towarów i surowców wynosi 3948,1 mln USD, co oznacza wzrost o 686,9 mln USD, czyli 21,1% w porównaniu z tym samym okresem 2021 r.

Na wzrost importu wpływ miał głównie spadek importu towarów objętych działami obejmującymi produkty mineralne; pojazdy, statki powietrzne, statki i ich części oraz urządzenia mechaniczne, sprzęt elektryczny i ich części. 87,3% całkowitego importu produktów mineralnych stanowiły produkty ropopochodne. Całkowita wielkość importowanych produktów ropopochodnych wzrosła o 29,8 tys. ton, a całkowita wartość o 306,5 mln USD. Średnia cena graniczna za 1 tonę wzrosła z 549,9 USD do 885,2 USD. Średnia cena benzyny samochodowej wzrosła z 562,6 USD do 830,4 USD. Łączna wartość importowanego oleju napędowego spadła o 60,5 mln USD, łączna wielkość importowanego oleju napędowego wzrosła o 131,4 tys. ton, a średnia cena importowa wzrosła o 367,4 USD.

Mongolia importowała towary pochodzące ze 144 różnych krajów, w tym z Chin (34,7%), Federacji Rosyjskiej (30,7%), Japonii (8,5%), Republiki Korei (4,9%), USA (2,3%) i Republiki Federalnej Niemiec (2,1%). Stanowią one 83,25% całkowitego importu.

Źródło informacji:

Dane dotyczące handlu zagranicznego za pierwsze 6 miesięcy 2022 r. oparto na 99 157 zgłoszeniach celnych wywozowych, 135 282 zgłoszeniach celnych przywozowych oraz innych źródłach. 9680 zgłoszeń celnych wywozowych i 5 zgłoszeń celnych przywozowych zostało przetworzonych w tymczasowych przejściach granicznych otwartych w okresie sprawozdawczym (Główny Urząd Celny Mongolii).